Behandeling van Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK / functionele klachten)

Iedereen heeft weleens klachten die niet goed te verklaren zijn. Meestal gaan ze vanzelf weer over. Wanneer deze klachten erger worden of lang aanwezig blijven ga je hiermee naar de dokter. Het kan gebeuren dat de dokter of specialist geen medische oorzaak kan vinden voor je klachten. Er is geen ziekte, aandoening of beschadiging die je klacht kan verklaren en je krijgt de diagnose SOLK/functionele klachten.

Een aantal voorbeelden van functionele klachten zijn:

  • Chronische vermoeidheid (CVS)
  • Chronische pijnklachten (buikpijn, hoofdpijn, spier-of gewrichtspijnen)
  • Concentratie- of geheugenproblemen
  • Maagklachten, zoals misselijkheid
  • Darmklachten, zoals diarree, verstopping, winderigheid
  • Duizeligheid en evenwichtsproblemen
  • Hartkloppingen, benauwdheid of pijn op de borst
  • Pijn (na een aandoening of blessure)

Al deze klachten kunnen een lichamelijke oorzaak hebben. Artsen noemen deze klachten alleen SOLK/functionele klachten:

  • als er geen lichamelijke oorzaak is gevonden voor de klachten.
  • of als er wel een lichamelijk oorzaak is, maar het onduidelijk is waarom de klachten zo heftig zijn, zo veel last geven of zo lang duren.

Op het moment dat er sprake is van functionele klachten betekent het niet dat je klacht tussen je oren zit. Het zijn lichamelijke klachten, die veel last kunnen geven. Je kunt er iets aan doen en wij kunnen je daarbij helpen!

Oorzaak

In onze praktijk gaan we ervan uit dat verschillende factoren invloed hebben op je klachten. Deze factoren bevinden zich op lichamelijk gebied (‘bio’), mentaal gebied (‘psycho’) en op het gebied van je omgeving (‘sociaal’). Daarom werken we volgens het biopsychosociaal model.

  • Lichamelijke factoren: je hebt bijvoorbeeld in het verleden een been gebroken of de ziekte van Pfeiffer doorgemaakt.
  • Mentale factoren: je bent bijvoorbeeld erg perfectionistisch of gevoelig voor stress en gaat daardoor makkelijk over je grenzen heen.
  • Omgevingsfactoren: als je ouders je altijd naar school brengen, kan het voor jou steeds moeilijker worden om zelf naar school te gaan. Of als je niet mee kan doen met je vrienden, kan het zijn dat je steeds meer geïsoleerd raakt.

Deze factoren hebben invloed op elkaar en ze kunnen de klachten versterken of juist verminderen. Daarom bekijken we deze factoren in samenhang met elkaar.

Intake en onderzoek

Wanneer je bij ons langs komt voor een afspraak nemen we jouw hulpvraag als uitgangspunt voor de behandeling. Enkele voorbeelden van hulpvragen zijn:

  • Ik wil weer gewoon naar school. Kunnen jullie mij daarmee helpen?
  • Ik wil in het weekend weer uitgaan met vrienden/vriendinnen of een bijbaantje nemen, kan dat?
  • Ik wil weer mee kunnen doen met gymmen/sporten. Hoe kan ik dit opbouwen?

Gestart zal worden met het in kaart brengen van alle gevolgen die jou klachten hebben. Dit doen we aan de hand van het gevolgenmodel. Dit doen we omdat de gevolgen van je klachten vaak als een vicieuze cirkel de instandhoudende factoren van je probleem zijn.

Een voorbeeld: Je hebt rugpijn en maakt je zorgen (cognitie/gedachten). Je durft uit angst (emotie/gevoel) niet meer te bewegen (gedrag). Daardoor gebruik je jouw spieren niet meer en gaat je conditie achteruit (lichamelijk). Je bent minder fit en sneller moe. Je vrienden/vriendinnen begrijpen dat niet (sociaal). Dat maakt je onzeker en gespannen. De rugpijn wordt daardoor erger. Ook kunnen er andere klachten bij komen, die niets meer met de rugpijn te maken, hebben zoals moeheid of duizeligheid.

Behandeling

De behandeling richt zich erop dat je weer grip krijgt op je leven, zo mogelijk zonder klachten. Je leert waar je grenzen liggen en hoe je (ondanks je klachten) je leven weer op kunt bouwen en zelf keuzes kunt maken, die goed zijn voor je herstel. Omdat jij deskundig bent op het gebied van je eigen lichaam, gezondheid en leven vragen we van je om een actieve rol te spelen tijdens de behandeling. Samen stellen we de doelen op van jouw behandeling. Enkele voorbeelden zijn:

  • Stapsgewijs opbouwen van je activiteiten.
  • Meer durven bewegen door het doen van (lichte) activiteiten en sport zoals fietsen, zwemmen, fitness, lopen, skaten enzovoort.
  • Respecteren van je grenzen van belastbaarheid (leren luisteren naar jezelf, leren om ‘nee’ te zeggen)
  • Veranderen van de instandhoudende factoren (gedachten, gedrag).
  • Oppakken van normale dagbesteding zoals school, sport en sociale activiteiten.
  • Leren ontspannen o.a. met behulp van mindfulness.
  • Toepassen van ergonomische principes in het dagelijks leven (bijvoorbeeld een goede manier van zitten, lopen, leren tillen).
  • De regie over je eigen leven nemen en zelf oplossingen bedenken.

Ook ouders kunnen een negatieve of positieve bijdrage hebben aan het in stand houden van je klachten. Daarom is het een voorwaarde voor de behandeling dat je ouders actief mee doen in de behandeling om je positief te stimuleren.

Multidisciplinaire behandeling

Door de verschillende factoren, die een rol kunnen spelen in het ontstaan en het aanhouden van de klachten kan het nodig zijn dat andere disciplines moeten worden betrokken in de behandeling. Dit vergroot de kans op een succesvolle behandeling. Denk aan een kinderarts, revalidatiearts, psycholoog, diëtist of systeemtherapeut. In samenhang worden alle problemen

beoordeeld en de verschillende therapieën op elkaar afgestemd. Afhankelijk van je situatie zullen verschillende mensen bij je behandeling betrokken worden.

Aanmelding

Een huisarts of specialist kan jongeren met chronische pijn of vermoeidheid verwijzen voor advies of behandeling.